Help u weidevogels aan natte poten?

Ook in 2025 roept Grutsk op ús Greidefûgels melkveehouders in Fryslân op om ( een deel van) hun areaal te vernatten. Vernatten om weidevogels te helpen in het broedseizoen. Vooral in droge periodes in het voorjaar heeft de weidevogel behoefte aan uw steun. Zonder dat het u veel moeite kost en natuurlijk op vrijwillige basis.

Sinds 2020 hebben 44 melkveehouders in Fryslân vrijblijvend advies gekregen van de Grutsk waterspecialist. Deze oud-medewerker van Wetterskip Fryslân is door de wol geverfd. Hij is bovendien actief betrokken bij een lokale vogelwacht en weet dus alles van weidevogels. Als een een adviesgesprek aanvraagt, neemt hij daarna contact met u op. Eventueel komt hij bij u langs om uw situatie in de praktijk te bekijken.

Vraag advies over vernatting aan bij de vernattingsspecialist van Grutsk op ús Greidefûgels

Ook in 2025 heeft Grutsk op ús Greidefûgels een actie ontketend met zogenaamde greppelpompen. Maar liefst 46 lokale vogelwachten reageerden op een aanbod vanuit Grutsk op ús Greidefûgels. Zij krijgen kosteloos een greppelpomp op zonne-energie ter beschikking gesteld. Deze pomp wordt in het broedseizoen van weidevogels ingezet bij een of meer boeren in het gebied van de lokale vogelwacht. De provincie Fryslân maakte deze actie mogelijk.

Welke mogelijkheden zijn er verder om te vernatten?

Er zijn meerdere manieren om een stuk van uw land vernatten. Grutks op ús Greidefûgels vraagt u het vooral simpel en praktisch te houden. Vernatting vanuit de mogelijkheden die er al zijn met geen of weinig ondersteunende middelen. Meestal geeft het najaar en winter al veel water af. De aanwezigheid van water in de buurt van het perceel dat u wilt vernatten is dus een voorwaarde. U kunt met het aanwezig boezemwater op de volgende manieren aan de slag met vernatten:

Peilverhoging bij een perceel - jaarrond

Bij deze vormen gaat het vooral om vernatting tijdens het broedseizoen van de weidevogels. Ook is hier een (tijdelijke) verhoging van het waterpeil de basis. Een tijdige actie vergemakkelijkt het resultaat. Dus al in de winter. Als het water het perceel op kruipt ontstaat een nat gedeelte en soms een soort van plasdras. Op deze manier kunt u soms ook greppels vol laten lopen. In een droge periode kan dit ook voordelen van de grasgroei opleveren. Ook hier is de juiste uitvoering van belang. De waterdeskundige van Grutsk op ús Greidefûgels verkent de mogelijkheden graag met u.

Peilverhoging bij een perceel - tijdelijk

Ook hier kunt op verschillende manieren te werk gaan. Bijvoorbeeld door het verhogen van het waterpeil op polderniveau. Ook hier adviseren we praktisch te blijven door bijvoorbeeld het plaatsen van een bocht op een dam. Let er hierbij wel op wat uw maatregel doet met de waterhuishouding van de buren of van de omgeving. De waterspecialist van Grutsk op ús Greidefûgels beantwoord graag uw vragen. Als het nodig is brengt hij u graag in contact met de rayonbeheerder van Wetterskip Fryslân.

Een vorm van een plasdras

Het aanleg van een plasdras kan op vele manieren. Het water staat in plasvorm op een deel van een perceel. De diepte varieert van 0 - 20 cm en dus bij voorkeur niet egaal. De grasopbrengst zal lager zijn dan normaal. U kunt er hier voor kiezen de nadruk op de vernatting in het vroege voorjaar, het voorjaar (maart t/m mei) of in de zomermaanden.

Een greppel plasdras is ook een effectieve manier voor weidevogels in het broedseizoen. Met een glooiende wal van de greppel maakt u een ideale situatie voor de weidevogel. U kunt dit bereiken door het blokkeren van de waterafvoer of door bijpompen.

U kunt zich hier aanmelden voor advies over vernatting of voor andere acties van Grutsk op ús Greidefûgels.

Wat kunt u nog meer doen voor de Greidefûgels?

U kunt ook op andere manieren iets doen voor de weidevogel. Bijvoorbeeld door nestpannen te gebruiken tijdens het bemesten of het maaien.

Of door 1 hectare van uw grond door te zaaien met een kruidenrijk- en bloemenrijk mengsel. Sinds 2019 hebben ruim 840 melkveehouders op vrijwillige basis meegedaan aan de actie b(l)oeiend Fryslân. Zij hebben minimaal 1 hectare van hun grond ingezaaid of doorgezaaid met een bloemen- en kruidenrijk mengsel. In totaal is er via Grutsk op ús Greidefûgels al meer dan 1.000 hectare kruiden- en bloemenrijk gemaakt. Deelname aan deze actie was ook vrijwillig en betekende dat de boer kosteloos 1 zak van 8 kg Grutsk-mengsel thuis kreeg bezorgd. Dit voorjaar zal blijken wat de resultaten voor boeren en voor de weidevogels zijn. Tegenover deelname aan deze actie stond geen vergoeding.

In 2021 startte Grutsk met de actie 'Gewurde litte'. Dit is het Fries voor 'met rust laten'. Door dus niks te doen helpt u de weidevogels. We roepen melkveehouders om 1 of meer stroken op hun land 'Gewurde te litten'. Dit betekent concreet dat de partners van Grutsk melkveehouders oproepen geen kunstmest in deze stroken te strooien. Ook vragen we deze stroken niet of laat (bijv. na 15 juli) te maaien. Dit alles om meer ruimte te geven aan weidevogels en hun kuiken tijdens het broedseizoen. Door deze rust zal de vegetatie veranderen. Meer kruiden en andere grassoorten. Door laat te maaien zal er in de cruciale kuikenfase meer schuilplaats zijn voor weidevogel kuikens. Want we zijn toch allemaal 'Grutsk op ús Greidefûgels'? En in 2022 introduceerde Grutsk de actie 'Ik dongje rûch'. Gebruikt u als melkveehouder of akkerbouwer 'rûge dong'/ruige mest op (een deel van) uw land of overweegt u dit te gaan doen? Meld u dan aan voor deze actie en ontvang een grondbord met de tekst 'ik dongje rûch'.

Meer informatie over nestpannen?

Meer informatie over 'Gewurde litte' ?

Meer informatie over zaaien?

Meer informatie over 'Dongje' ?

Heeft u nog vragen? Meer informatie?

Voor vragen over de campagne ‘Grutsk op ús Greidefûgels’ of het bestellen van extra nestpannen, kunt u contact opnemen met Henk de Jong: h.dejong@bfvw.nl / 058 - 250 43 88